Z poprzednich artykułów dowiedzieliście się już, że Polski Język Migowy jest dla osoby słyszącej regularnym językiem obcym – ma odmienną niż język polski składnię i gramatykę. Wiadomo, że nauczenie się języka obcego zajmuje lata i wymaga praktyki. Czy zatem, aby porozumieć się z osobą Głuchą, musimy wybrać się na kurs językowy?
To oczywiście wspaniałe rozwiązanie, bardzo serdecznie polecamy naukę Polskiego Języka Migowego, jako świetne doświadczenie 🙂 Jednak zanim będziecie biegle migać, wprawiając Głuchych w miłe zaskoczenie, możecie próbować porozumieć się z Nimi bez zaawansowanej znajomości PJM-u. To naprawdę nic trudnego, wystarczy do tego znajomość kilku prostych zasad komunikacji z Głuchymi i zwykła otwartość na drugiego człowieka. Skoro czytacie ten tekst, z otwartością nie macie zapewne problemów, poznajcie zatem zasady.
Na początek obalmy kilka mitów na temat komunikacji z Głuchymi.
MITY:
- Wystarczy kartka i długopis
- Wszyscy Głusi czytają z ruchu warg
- Wystarczy nauczyć się literować (alfabet palcowy)
Dlaczego są to mity?
Podstawowy fakt, jaki musimy zrozumieć, jest taki, że dla Głuchych język polski jest językiem obcym, tak samo, jak dla słyszących Polski Język Migowy. Nie wszyscy Głusi biegle władają językiem polskim w mowie czy w piśmie. Niektórzy owszem, ale większość – ze względu na niewłaściwy sposób nauczania języka polskiego w szkołach dla niesłyszących – ma bardzo podstawową znajomość języka słyszących. Nie ma zatem znaczenia czy piszemy czy mówimy do Głuchego – używając gramatyki języka polskiego, nie zawsze zostaniemy w pełni zrozumiani.
Ponadto z czytaniem z ruchu warg jest tak samo jak z pismem – każdy ma inny charakter pisma, jednych łatwo rozczytujemy, innych z trudem. Tu jest tak samo – niektórzy mówią ładnie i wyraźnie, inni szybko i niedbale, a do tego niektórzy noszą brodę i wąsy, co znacznie utrudnia w ogóle zobaczenie ust a co dopiero czytanie z ich ruchu 😉
Alfabetem palcowym natomiast możemy przeliterować pojedyncze słowa, nazwy własne, najważniejsze kluczowe wyrazy, ale czy wyobrażacie sobie, że ktoś do Was literuje C-A-Ł-E Z-D-A-N-I-E P-O J-E-D-N-E-J L-I-T-E-R-C-E? Oszaleć można, prawda? To zdecydowanie nie jest wygodny sposób na efektywną komunikację 🙂
Podsumowując FAKTY:
- Język polski jest dla Głuchych językiem obcym – zarówno w mowie (ruch warg) jak i w piśmie.
- Głuche dzieci są uczone języka polskiego w niewłaściwy sposób, tj. jako języka ojczystego, podczas gdy jest on językiem obcym i powinien być uczony zgodnie z metodyką nauczania języków obcych – stąd jednie podstawowa znajomość gramatyki języka polskiego.
- Daktylografia (alfabet palcowy) służy jedynie do migania imion, nazw własnych itp.
Oczywiście nie oznacza to, że nie możemy podczas rozmowy z Głuchym pomagać sobie pismem i mową – jak najbardziej jest to wskazane. Pamiętać należy jedynie o kilku zasadach:
- Zarówno w mowie i piśmie, staraj się używać prostej gramatyki i prostych słów.
- Staraj się zawsze szukać słów kluczowych i pamiętaj o odwrotnym szyku zdania w Polskim Języku Migowym
- Kiedy mówisz, staraj się mówić normalnym tempem, bez przesadnej dykcji.
- Niektórzy Głusi mówią w języku polskim, choć może to być mowa trochę zniekształcona lub niewyraźna – okaż szacunek i cierpliwość, Twój rozmówca stara się bowiem do Ciebie dostosować, używając Twojego sposobu komunikacji.
- Skup uwagę na mowie ciała i mimice, sam również nie bój się ich używać – to bardzo pomaga w komunikacji.
- Pamiętaj, że rozmawiasz po prostu z osobą obcojęzyczną – jeśli zdarzyło Ci się kiedyś na wakacjach za granicą próbować dogadać się z obcokrajowcem, korzystaj z tych doświadczeń. Tu sytuacja jest analogiczna.
Ważne:
- Jeśli Głuchy Cię nie rozumie, nie powtarzaj tego samego – ujmij treść w inny sposób.
- Podczas rozmowy, możesz pytać czy jesteś rozumiany (byle nie po każdym zdaniu ;)).
- Jeśli nie rozumiesz, sygnalizuj, proś o powtórzenie.
- Pokaż otwartość, zainteresowanie, uśmiechnij się – to bardzo ważne w Kulturze Głuchych.
- Gdy nie ma pod ręką kartki, krótkie komunikaty można napisać w telefonie.
Jeśli macie jakieś pytania, wątpliwości czy po prostu chcecie wiedzieć więcej, zapraszamy do dalszych artykułów na stronie, na nasze warsztaty lub do kontaktu.